صفحه 16--30 فروردین 88
همه انسان ها آزاد، زاده شده اند.
جان میلتون
یک زبان شناس:
فرهنگستان، عملکرد خوبی نداشته است
مهر: رئیس بخش زبانهای فارسی دانشگاه آپسالای سوئد معتقد است فرهنگستان زبان فارسی در مورد واژهسازی درست عمل نکرده و یکی از دلایل استفاده نکردن مردم از این واژهها، عملکرد نه چندان درست فرهنگستان است.
کارینا جهانی رئیس بخش زبانهای فارسی دانشگاه آپسالای سوئد با بیان این مطلب که زبان فارسی زبانی زایاست گفت: اصولا زبانهای هندواروپایی که فارسی نیز جزو آنها قلمداد میشود امکانات زیادی برای واژهسازی دارند و این ویژگی تنها مختص به این زبانها نیست و هر زبانی امکاناتی ویژه دارد که باید از آن استفاده کرد.
وی افزود: مثلا زبان نروژی راه کلمه سازی را انتخاب کرده و برای پدیدههای جدید کلمه ساختهاست، اما سوئدیها کلمات وارداتی را گرفته و خودی کردهاند. بنابراین هر زبانی زایاست اما امکانات آن به آکادمیها و کسانی بستگی دارد که در فرهنگستانها فعالیت میکنند.
فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی درست عمل نمیکند
جهانی خاطرنشان کرد: در ایران فرهنگستان زبان راه درستی را در پیش نگرفته است. مثلا برای واژه "موس" کلمه "موشواره" را انتخاب کرده که این واژه در میان مردم جا نمیافتد. جا افتادن یک واژه تازه بستگی به قدرت فرهنگستان در واژهسازی دارد.
وی افزود: به طور مثال گاهی فرهنگستان واژه "رایانه" را میسازد که به دلیل استفاده روزنامهها در ایران جا میافتد و به کار هم گرفته میشود اما بعضی واژهها به دلایلی از جمله طولانی بودن جا نمیافتد.
این استاد زبانشناسی گویش بلوچی، در ادامه با بیان اینکه اصطلاحات خارجی واردشده به یک زبان تهدید تلقی نمیشود اظهار داشت: نباید ترسی از ورود واژههای خارجی به زبان فارسی داشتهباشیم و تلاش کنیم برای هر کلمهای که وارد زبان میشود واژهسازی کنیم. حتی برخی به اشتباه میگویند باید همه اصطلاحات خارجی را از فارسی بیرون کرد، اما اگر قرار باشد کلمات عربی را از فارسی بیرون کنیم نصف زبان از بین میرود.
وی اذعان کرد: ورود اصطلاحات خارجی تهدیدی برای زبان تلقی نمیشود مگر اینکه هجوم این اصطلاحات موجب هضم زبان شود یا مثلا آموزش عالی در ایران به زبان انگلیسی انجام شود. در آن شرایط زبان به خطر میافتد.
لزوم توجه به زبانهای بومی در ایران
وی در ادامه با اشاره به بیتوجهی به زبانهای بومی در ایران تصریح کرد: ایران بهشت زبانشناسان تاریخی است و زبانها و گویشهای بومی زیادی درآن وجود دارد که منابع خوبی برای پژوهشهای زبان شناسان است، اما متاسفانه تاکنون توجهی به این میراث فرهنگی عظیم نشده است. اگر این بی توجهی به این شکل ادامه پیدا کند نسل جوان امروز آخرین نسلی خواهند بود که زبانهای بومی را میدانند.
جهانی یادآور شد: اگر یک زبان در ایران بر زبانهای دیگر مسلط شود مطمئن باشید که روزی زبان انگلیسی نیز بر فارسی حکمفرما خواهد شد. بنابراین باید به این زبانهای بومی اهمیت زیادی بدهیم. به عنوان مثال اگر به ترکی، لری، گیلکی و بلوچی اهمیت داده نشود به زبان فارسی هم توجه نخواهدشد. این استاد دانشگاه آپسالای سوئد در ادامه اظهار داشت: در ایران اصلا تحقیقی روی زبانهای محلی نشده است و حتی برخی به اشتباه رواج این زبانها را تهدیدی برای فارسی محسوب میکنند در حالی که زبانهای محلی پشتوانهای برای زبان فارسی است و زبانشناسان میتوانند از گنجینه لغوی این زبانها برای توسعه زبان فارسی استفاده کنند.
تسلط بر دو زبان، یک توانایی محسوب میشود
وی با بیان اینکه تسلط بر دو زبان توانایی محسوب میشود تصریح کرد: در برخی از مناطق ایران همچون آذربایجان، کردستان، گیلان، بلوچستان و لرستان مردم به دو زبان تسلط دارند و این نکته میتواند به غنای واژگانی زبان فارسی کمک کند.
وی درباره نحوه آموزش زبانهای بومی به کودکان در این مناطق گفت: زبانهای محلی را باید در همان محیط خانواده و از همان دوران نوزادی به کودکان آموخت و زبان فارسی را کم کم وارد میدان زبانی کودک کرد. این زبانشناس در پایان گفت: خیلی از افرادی که دو زبانه هستند میترسند که اگر کودکانشان زبان بومی منطقه خود را یاد بگیرند در تکلم به زبان فارسی لهجه داشته باشند و این در حالی است که آنها امکانات و توانایی ویژه خود را از کودکانشان دریغ میکنند.
امضاي تفاهمنامهي همكاري با كشورهاي اروپايي و آسيايي
ایسنا: سازمان اسناد و كتابخانهي ملي ايران با كتابخانههاي ملي چند كشور اروپايي و آسيايي تفاهمنامهي همكاري منعقد ميكند.
علياكبر اشعري - رييس سازمان اسناد و كتابخانهي ملي - با اعلام اين خبر، گفت: در راستاي گسترش همكاريها و تحكيم روابط فرهنگي ايران با ديگر كشورها، سازمان اسناد و كتابخانهي ملي جمهوري اسلامي ايران با كتابخانهي ملي كشورهاي اتريش، مقدونيه، چين و اوكراين تفاهمنامهي همكاري امضا ميكند.
به گفتهي مشاور فرهنگي رييسجمهور، هماهنگيهاي لازم با كشور اتريش انجام شده و رييس كتابخانهي ملي اين كشور با هيأت همراه به تهران ميآيند كه ضمن بازديد از بخشهاي مختلف كتابخانهي ملي ايران، تفاهمنامهي همكاري منعقد خواهد شد.
او عنوان كرد: با توجه به تبليغات منفي و غيرواقعي رسانههاي غربي عليه ايران، ما در انعقاد قرارداد همكاري از حضور طرف قرارداد در ايران استقبال ميكنيم تا با ديدن واقعيتهاي جامعهي ايران از نزديك و همچنين ظرفيت و توان سازمان اسناد و كتابخانهي ملي، نگاه و ديدگاهشان نسبت به ايران اصلاح شود.
اشعري افزود: در پي سفر هيأت ايراني به بلاروس در آبان سال گذشته، مسوولان كتابخانهي ملي اين كشور براي شركت در بيستودومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، ابراز تمايل كردهاند كه ما با اين درخواست موافقت كردهايم؛ اما به طرف بلاروسي بستگي دارد كه بتواند موافقت مسوولان ارشد كشورش را براي سفر به ايران جلب كند، يا خير. از نظر ما منعي ندارد؛ اما به دليل اينكه آنها هم مانند ما براي سفر به ديگر كشورها با قوانين و شرايطي مواجهاند، قطعي نيست كه ميزبانشان باشيم.
او ادامه داد: به هر حال چنانچه فرصت اين ديدار فراهم شود، امكان پيشبرد مذاكرات دوجانبه براي گسترش همكاريها بر اساس تفاهمنامهي منعقدشده بهتر فراهم
ميشود. رييس كتابخانهي ملي از سويي از ابراز تمايل كشورهاي مقدونيه، چين و اوكراين براي انعقاد قرارداد همكاري با كتابخانهي ملي ايران خبر داد و تصريح كرد: هماكنون مشغول رايزني هستيم تا به توافقي مشترك براي امضاي قرارداد برسيم.
«درباره الي» بيش از 4 نوبت در «تربيكا» به نمايش درميآيد
ایسنا: فيلم «درباره الي» با حضور اصغر فرهادي، ارديبهشت ماه در بخش رقابتي جشنوارهي «تربيكا» نيويورك بيش از چهار نوبت به نمايش درميآيد.
برگزاركنندگان جشنوارهي «تربيكا» كه از روز 22 آوريل تا 3 مه (2 تا 13 ارديبهشت ماه ) برپا خواهد بود؛ اعلام كردند اين فيلم در روزهاي 26، 27، 29 آوريل (6، 7، 8 ارديبهشت ماه) و 2 مه (12 ارديبهشت ماه) به نمايش درميآيد و دو نوبت براي مطبوعات اكران دارد.
در بخش رقابتي «تربيكا» 12 فيلم حضور دارند كه فيلم «درباره الي» اصغر فرهادي به همراه فيلم «وگاس يك داستان واقعي» اميرنادري در اين بخش در كنار فيلمهاي ديگر به نمايش درخواهد آمد.
همچنين برگزاركنندگان جشنوارهي «تربيكا» مصاحبهي كوتاهي با اصغر فرهادي كارگردان برگزيدهي جشنواره برلين داشتهاند.
فرهادي درباره علت ورودش به دنياي سينما و فيلمسازي گفته است: «مهم ترين موضوعي كه موجب شد من فيلمساز شوم، سينما بود. به عقيده من، فقط سينما ميتوانست من را به فيلمسازي علاقهمند كند و فقط سينما چنين قدرتي دارد.»
وي درباره ايده ساخت فيلم «درباره الي» ميگويد: «همهچيز از يك تصوير كوچك آغاز شد؛ تصوير مردي كه در هوايي سرد كنار دريا ايستاده و در انتظار جسد همسرش است تا آب آن را به ساحل بياورد. اين تصوير هميشه با من بوده و همواره ذهنم را مشغول كرده بود و به همين دليل تصميم به ساخت اين فيلم گرفتم.»
فرهادي اذعان داشت: «اين يك فيلم واقعيتگراست و اگرچه خانوادههاي از طبقه متوسط ايران هستند، اما مهمتراين است كه داستان آن ميتواند در هر نقطهاي از جهان اتفاق بيافتد و حتي يك بيننده در دورترين نقطه جهان هم ميتواند خودش را جاي بازيگران فيلم قرار بدهد.»
اين كارگردان مطرح كرد: «در مقايسه با بقيه كارهايم، «درباره الي» متفاوتتر است. من نميخواهم تماشاگر اين فيلم را از دريچه نگاه من ببيند، بلكه دوست دارم آن را بدون هيچ واسطهاي درك كند.»
«فرهادي» گفته است، در حال كار بر روي طرح فيلمنامهي بعدياش است.
نسخهي انگليسي آخرين كتاب ناباكوف منتشر ميشود
ایسنا: آخرين رمان بهجامانده از ولاديمير ناباكوف -نويسندهي سرشناس روسيه- روز سوم نوامبر به زبان انگليسي منتشر خواهد شد.
رمان «اصليت لورا» آخرين رمان بهجامانده از ناباكوف است كه برخلاف وصيت نويسنده كه خواستار آتش زدن آن شده بود، به چاپ ميرسد.
مؤسسهي انتشارات پنگوئن كلاسيك كه حق چاپ اين كتاب به زبان انگليسي را خريداري كرده است، اعلام كرد، كتاب «اصليت لورا» روز سوم نوامبر (12 آبانماه) به قيمت 25 پوند منتشر خواهد شد. به گزارش روزنامهي ديلي تلگراف، دبير اين انتشارات قرارداد چاپ كتاب را پس از سه روز اقامت در خانهي ناباكوف در سوييس و مذاكره با پسر او به امضا رساند.
خالق «لوليتا» اين داستان را به شكل دستنويس بر روي 138 كارت مخصوص فهرستنگاري نوشته است.
اين مؤسسهي انتشاراتي همچنين در ماه نوامبر به چاپ مجدد كتابهاي ناباكوف اقدام خواهد كرد و در سال 2010 نيز مجموعهي شعري از اين نويسنده را كه پيشتر هرگز منتشر نشده بود، به چاپ خواهد رساند.
رمان «اصليت لورا» سپتامبر امسال از سوي مؤسسهي نشر آربوكا به زبان روسي و همزمان از سوي مؤسسهي نشر روولت به زبان آلماني منتشر خواهد شد.
نامزدهاي معتبرترين جايزهي ادبي استراليا معرفي شدند
ایسنا: نامزدهاي معتبرترين جايزهي ادبي استراليا در سال 2009 معرفي شدند.
هيأتداوران جايزهي «مايلز فرانكلين»، پنج نويسنده را بهعنوان نامزدهاي دريافت اين جايزه معرفي
كرده است.
تيم وينتون كه تاكنون سه بار موفق به كسب اين جايزه شده، سرشناسترين نويسندهي منتخب است. وينتون كه دو بار نامزد جايزهي بوكر شده، تاكنون سه بار در سالهاي 1984، 1992 و 2002 جايزهي مايلز فرانكلين را كسب كرده است.
او امسال با كتاب «نفس» كه نهمين رمان او محسوب ميشود، نامزد اين جايزهي 20هزار پوندي شده است.
تاكنون تنها يك نويسنده به نام تي آستلي توانسته چهار بار اين جايزه را به دست آورد.
به گزارش روزنامهي گاردين، در ميان نامزدهاي امسال، كريستوس نيسوكلاس براي كتاب «سيلي» ديگر نويسندهي سرشناس است. او اخيرا جايزهي نويسندگان كشورهاي مشتركالمنافع را كسب كرده و نامزد مدال طلاي انجمن ادبيات استراليا نيز شده است.
«صفحات» نوشتهي موراي بايل، «يخ» نوشتهي لوييس نوورا و «ناقص» نوشتهي ريچارد فلاناگان ديگر نامزدهاي جايزهي سال 2009 هستند.
برندهي نهايي جايزهي «مايلز فرانكلين» روز هجدهم ژوئن معرفي خواهد شد.
چاپ «دربارهي فلسفهي اسلامي» با ترجمهي آيتي پس از سالها
ایسنا: «دربارهي فلسفهي اسلامي» (روش و تطبيق آن) نوشتهي ابراهيم بيومي مدکور با ترجمهي عبدالمحمد آيتي پس از سالها دوباره منتشر شد.
اين اثر ترجمهي كتاب «في الفلسفه الاسلاميه، منهج و تطبيقه» است كه در چهار فصل «بحث در فلسفهي اسلامي»، «سعادت يا اتصال»، «نبوت» و «نظريهي ابن سينا دربارهي نفس و بقاي آن» تنظيم شده است.
مباحثي چون تعصب نژادي، فلسفهي اسلامي، توجه به تصوف اسلامي، تصوف فارابي و ابن سينا، نظريهي اتصال در مکتب اندلس، تصوف سنتي، نظريهي سعادت در مکاتب غربي، نظريهي اتصال فارابي به فلسفهي يهودي و مسيحي، ابن سينا و خلود نفس و... در اين کتاب آمده است.
ابراهيم بيومي مدکور از استادان بنام فلسفه در مصر بود که دو کتاب «منطق ارستو و اثر آن در جهان غرب» و «منزلت فارابي در فلسفهي اسلامي» از جمله آثار اوست.
مدکور (1902- 1995 ميلادي) به خاطر خدماتي که به فلسفهي اسلامي کرده، شيخ الرئيس قرن چهاردهم هجري نام گرفته است. از شاگردان بنام او به محقق پرآوازه، عبدالرحمن بدوي ميتوان اشاره کرد.
«دربارهي فلسفه اسلامي» در سال 60 از سوي انتشارات اميركبير منتشر شده و به تازگي در 280 صفحه توسط انتشارات نگاه انتشار يافته است.
همچنين از آيتي به زودي «قصههاي قرآن» و «کشتي شکسته» از سوي نشر يادشده منتشر خواهد شد.
«کشتي شکسته»ي رابيندرانات تاگور كتابي است كه آيتي اولينبار آنرا حدود 30 سال پيش از سوي انتشارات فرانكلين در 30هزار نسخه منتشر كرده است. او اين اثر را با استفاده از متنهاي عربي و انگليسي و نسخهاي كه آن سالها از كتابخانهي سفارت هند گرفته، به فارسي برگردانده است.
اين كتاب قرار است براي سومينبار از سوي نشر يادشده منتشر شود.
همزمان با یکم اردیبهشت انجام میشود؛
آیین بزرگداشت سعدی در شیراز
صفدر دوام
آیین بزرگداشت شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی شاعر قرن هفتم همزمان با اول اردیبهشت ماه در شیراز برگزار میشود.
عبدالرضا لطفالهی معاون فرهنگی بنیاد فارسشناسی در جمع خبرنگاران رسانههای گروهی با بیان مطلب فوق اظهار داشت: مراسم گشایش روز سعدی عصر روز دوشنبه 31 فروردین ماه رأس ساعت 20 در محل آرامگاه سعدی برگزار خواهد شد.
وی با بیان این مطلب که این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همراه خواهد بود یادآور شد: غلامعلی حداد عادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و سید عزتالله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی از دیگر مدعوین این مراسم هستند.
لطفالهی اضافه کرد: نشست علمی یادروز سعدی صبح روز یکم اردیبهشت ماه با حضور استادان و سعدی پژوهانی چون سیروس شمیسا، احمد سمیعی، اصغر دادبه و ابراهیمی دینانی برگزار خواهد شد.
وی در عین حال یادآور شد: برگزاری نمایشگاه کتاب، گلباران آرامگاه سعدی، برگزاری آیین عصر شعر در محل تالار حافظیه و انتشار کتاب سعدیپژوهی از جمله برنامههای جانبی یادروز سعدی در سال جاری خواهد بود.
معاون فرهنگی بنیاد فارسشناسی ادامه داد: اجرای کنسرت موسیقی توسط خواننده مطرح کشور سالار عقیلی نیز از دیگر برنامههای این روز میباشد.
لطفالهی در بخش دیگری از سخنان خود از ایجاد مؤسسه سعدیپژوهان جوان در آیندهای نزدیک خبر داد و گفت: این امر در جهت پیوند نسل امروز با شخصیت و آثار سعدی شیرازی صورت میگیرد.
عضويت ايران در فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفه
ایسنا: ايران به عضويت فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفه (FIPS) درآمد.
غلامرضا اعواني با اعلام اين خبر، عنوان كرد: در روزهاي 16 تا 19 فروردينماه در نشست اعضاي هيأتمديرهي فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفي در ايتاليا حضور داشتم كه در اين همايش چندروزه به عنوان نمايندهي ايران، پيشنهاد عضويت ايران در فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفه را مطرح كردم كه با اكثريت آرا موافقت شد و ايران به عنوان عضو اين انجمن جهاني فلسفه فعاليتش را دنبال ميكند.
عضو ايراني هيأتمديرهي فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفه (FIPS) تصريح كرد: در اين همايش همچنين نمايندگان كشورهاي حاضر مقالات خود را در موضوعات مختلف فلسفي ارائه كردند. من نيز به نمايندگي از ايران مقالهاي را با عنوان «بازانديشي فلسفه به شيوهي شرقي» ارائه كردم كه در آن بر اين مسأله تأكيد شده بود كه تنها اين غرب نيست كه فلسفه دارد؛ بلكه ميبايست به فلسفههاي برآمده از تمدن باستاني شرق نيز توجه شود.
او بحث دربارهي برگزاري روز جهاني فلسفه در سال 2010 در ايران و همچنين بحث دربارهي برگزاري همايش فلسفه در مسكو را از ديگر موضوعات مورد بحث در اين همايش عنوان كرد.
به گفتهي اعواني، فدراسيون بينالمللي انجمنهاي فلسفه (FIPS) فدراسيوني جهاني براي فلسفه است كه انجمنهاي ملي فلسفهي كشورها در آن عضويت دارند و اكنون بيش از 102 سال از تأسيس اين نهاد جهاني فلسفي ميگذرد.
امير سماواتي:
«مردي كه گيلاسهايش را خورد» بخت زيادي براي حضور در جشنوارهي كن دارد
ایسنا: امير سماواتي گفت: فيلم «مردي كه گيلاسهايش را خورد» بخت زيادي براي حضور در بخش «اسيد» جشنوارهي فيلم كن دارد.
اين تهيهكننده، اظهار داشت: اسيد (Acid) مخفف «انجمن سينماي مستقل براي پخش» از سال 99 در مقابله با رفتن سينما به سمت تجاري شدن توسط تعدادي فيلمساز تشكيل شده است و توانسته جايي را در جشنواره كن داشته باشد و سالانه بين 9 تا 10 فيلم از آثار مستقل دنيا را توسط 25 سينماگر مستقل براي اين جشنواره انتخاب كند.
وي افزود: اين انجمن در چارچوب جشنواره كن سالني را در اختيار دارد تا آثار منتخب را نمايش بدهد و در واقع به فيلمهاي مستقل بخت ديده شدن را ميدهد و در سالهاي اخير نيز موفق شده آثاري كه براي پخش جهاني بخت نداشتند را وارد جريان پخش كند.
سماواتي زمان اعلام فيلمهاي منتخب اين بخش را اواسط هفته اعلام كرد.
«مردي كه گيلاسهايش را خورد» به كارگرداني پيمان حقاني و با بازي حامد بهداد، حسن پورشيرازي، آشا محرابي و رضا افشار دربارهي رضا كارگر كارخانه لاستيكسازي است كه به پرداخت مهريه همسرش كه تقاضاي طلاق كرده، محكوم ميشود. براي فراهم كردن اين پول رضا كه كارگر كم درآمدي است به هر دري مي زند اما سرانجام با به ياد آوردن يكي از كارگران كه در حين كار چند انگشتش را از دست داده، راه حلي پيدا ميكند.
گفتني است: اين فيلم در بازار فيلم جشنوارهي فجر گذشته به نمايش درآمد.