سالی که نکوست از بهارش پیداست
محمد عسلی
مجلس شورای اسلامی در اقدامی کم سابقه به 15 نفر از وزرای پیشنهادی دکتر روحانی رأی اعتماد داد و سه نفر را برای تصدی پستهای وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری، وزارت آموزش و پرورش و وزارت کار و تعاون و امور اجتماعی صالح و توانمند نشناخت. آنچه ظرف روزهای گذشته در مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاد از چند جهت قابل بررسی و تحلیل است.
یکم اینکه رسانه صدا و سیما بدون سانسور مذاکرات نمایندگان و دفاعیات وزرای معرفی شده را به صورت زنده و مستقیم پخش کرد و مردم ایران در اقصی نقاط کشور و گیتی توانستند سخنان و دفاعیات طرفین را بشنوند و بیم و امیدها را حس کنند.
اقبال از این مذاکرات بیسابقه به گونهای بود که حتی مغازهداران در بازارها و نقاط تجاری و داد و ستدی را دل مشغول شنیدن و دیدن صحنهها کرد چه رسد به کسانی که مسائل سیاسی را بیشتر دنبال میکنند.
این رویداد تاریخی به گونههای متفاوتی امیدافزا بود. امید به تغییر خط مشی و روشهائی که بتواند رضایت مردم را در پی داشته باشد و قانون اساسی را که حاصل خون شهداست عینیت و تحقق بخشد.
اما درسهایی هم داشت. درسهایی که به وزرا و نمایندگان آموخت
دلایل قوی باید و معنوی
نه رگهای گردن به حجت قوی
آنان که توانستند برنامههای مدون و کارشناسی شده و لزوماً عملی ارائه دهند علیرغم حرف و حدیثهایی که بر بعضی سوابق خدمتی آنان میرفت پذیرفته شدند و کسانی که صرفاً به توانمندیهای گذشته خود متکی بودند و روی سوابق تکیه کردند چندان مقبول نیافتادند. هر چند انسانهای شایسته و مدیران کارآمدی بودند.
در این میان ذکر نکاتی لازم است که اگر از زبان بعضیها با ادبیات دون از شأن مجلس بازگو نمیشد حفظ آبروی بیشتری میشد تا چماق معیار و ملاک قضاوت نباشد. هر چند دلسوزانه اما غیرمدبرانه بود. آنچه در اثنای مذاکرات بیشتر جلب توجه کرد تدبیر و امید در سخنان بسیار عالمانه و مدبرانه ریاست محترم جمهور در دفاع از وزرا بود حق هم همین بود و از جناب روحانی چنین توقعی میرفت.
چنانکه سعدی را عقیده بر این است.
دو چیز طیره عقل است دم فرو بستن
به وقت گفتن و گفتن به وقت خاموشی
بعضی از تحلیلگران مطبوعاتی پیرامون نحوه عملکرد بعضی از نمایندگان و سخنان آنان که ایراد فارسی شناسی هم داشت پیشنهاد دادهاند چه بهتر که برای بعضی از نمایندگان محترم کلاسهای کارشناسی به منظور آشنایی بیشتر با روش سخندانی و سخنرانی گذاشته شود و یا کارشناسانی در کنار آنان باشند تا بتوانند با تکیه بر آمار و عملکردها مسایل و مشکلات را بازگو کنند و نیز ارایه طریق نمایند. البته سخن دور از صوابی نیست اما وقتی در انتخاب نمایندگان شیوههای مردمی و مردم سالاری به کار گرفته میشود و نمایندگان مجلس از بین اقوام، اقلیتها و مردم انتخاب میشوند طبیعتاً چنین وضعی هم پیش میآید که بعضیها نتوانند مقاصد و نیات خود را به صورت سلیس و شفاف بیان کنند.
یکی از آثار و برکات انعکاس مستقیم و به دور از سانسور نطقهای درون مجلس همین است که نه فقط مردم بلکه نمایندگان هم به نقاط قوت و ضعف خود آگاه میشوند. به هر ترتیب و تقدیر دولت مردمی و محبوب ملت کار خود را آغاز نمود و امیدها را به گشودن قفلهای بسته افزون کرد تا مصداق این ضربالمثل معروف فارسی باشد: «سالی که نکوست از بهارش پیداست»
و اما همه از اینکه دولت چه باید بکند و چه نباید بکند در زمینههای مختلف سخن گفتند. لیکن هشداری به مردم داده نشد و کسی نگفت برای موفقیت دولت ، مردم چه باید بکنند؟ در تعاملات اجتماعی، در صبر و تحمل یکدیگر، در مهار خشم و احساسات، در زیادهخواهیها و رقابتهای چشم و هم چشمی که مصرف را به شیوه نامتعادلی بالا میبرد.
آری کسی نگفت که شهر توکیو پایتخت ژاپن ده برابر شهر تهران مشترک تلفن دارد اما میزان وقتی که تهرانیها پای تلفن صرف میکنند ده برابر مردم توکیواست.
مسلماً بسیاری از انتظارات و توقعات از مجرای قانونی و بخشنامهها محقق نمیشود بلکه با تغییر در رفتار و یادگیریهایی ظهور و بروز مییابند که بعضاً زمان برند مانند افزایش طلاق و کاهش ازدواج که هر چند ریشه در فقر و میزان توانمندی اقتصادی و شغلی افراد دارند اما مسایل حاشیهای بسیاری به عنوان محرک عمل میکنند که به تعاملات اجتماعی و فرهنگ مربوط میشوند.
افزایش ساعات مطالعه، حمایت از مطبوعات آزاد و سالم و هدفمند که داعیه تجاری ندارند حمایت از هنرمندان، نویسندگان و همه کسانی که میتوانند رسالت خود را در بهبود شرایط فرهنگی ایفا نمایند نیز کار دولت تدبیر و امید را برای تحقق بسیاری از آمال و آرزوهای هدفمند و پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت اسلامی آسان خواهد کرد.
اینکه رئیس جمهوری مردمی، عالم و باتدبیر و مسئولیت پذیر با تمامی اعضای کابینهاش وارد گود شوند و بقیه صرفاً تماشاگر صحنه باشند تا آنها با مشکلات دست و پنجه نرم کنند شاید قهرمان سازی شود اما کاری از پیش نخواهد رفت.
همه باید دست به دست هم بدهند. همه باید همانند آب و آفتاب بر این جوانهها که بعضاً درختان برومند و سبزی هستند بتابند. مراقبت کنند تا محصولی در خور، نصیب ملت و کشور گردد.
اگر انتقاد سازنده و بدون حب و بغض جناحی و حزبی عنوان میشود باید از آن استقبال کرد و منتقد را تشویق نمود برای تحقق چنین اهدافی میباید بعضی از مواد قوانین موضوعه به حسب نیازها با حفظ اصول تغییر یابد به ویژه در حوزه مطبوعات و نشر.
باید مدیران و مسوولین و حتی نمایندگان محترم مجلس که مصونیت سیاسی دارند پذیرای انتقادهای سازنده باشند تا انشاءا... روزهای خوبی که در پیش داریم را با اتحاد و وحدت و یکدلی همه در نتایج آن سهیم باشیم. چرا که کلکم راع و کلکم مسئول
عن رعیته.