صفحه 16--29 آبان 89
«باورهای سرزمین مادریام»؛ روی پیشخوان کتابفروشیها
ابوالقاسم فقیری «باورهای سرزمین مادریام» را در 73 سالگی روانه بازار کتاب کرد تا اثبات کند عشق به نویسندگی و خدمت به فرهنگ و سرزمین مادریاش ریشه در اعماق وجودش دارد. عشقی که همچنان شعلهور است و خاموشی نمیپذیرد. ویژگی درخور توجه آثار فولکلوریک ابوالقاسم فقیری، امکان نفوذ به لایههای زیرین نوشتههای او را برای خوانندگان فراهم میکند. خوانندگانی که به دنبال کشف روابط نهفته بین مؤلفههایی هستند که به شکلگیری آیینها و باورهای بومی میانجامد و راز ماندگاری و دلپذیری آنها را مینمایاند.ابوالقاسم فقیری اگر چه تجربه سالها فعالیت فرهنگی را در شرایط گوناگون و افت و خیزهای اجتماعی در پرونده کاری خود دارد، اما هرگز خود را در چنبره برخی ملاحظات مشمئزکننده که قدرت میدانداری در چنین عرصهای را بر بسیاری تنگ کرده است، گرفتار نمیکند و نهایت تلاش خود را به کار میگیرد تا در غور و تفحصهای خود جانب واقعیت را بگیرد و امانتدار خوبی در مقام راوی میراث فرهنگی مردم زاد و بومش باشد. «باورهای سرزمین مادریام» که از سوی انتشارات نوید شیراز انتشار یافته در برگیرنده مطالب متنوعی است که خواننده را بدون احساس خستگی به دنبال خود میکشاند.طنز در فرهنگ مردم فارس، چند روایت از استاد عَلَم، جایگاه بیماریها در ترانههای محلی، مراسم بارانخواهی و دعای باران در فارس، حکایاتی از کریمخان زند، آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در شیراز، تفأل به دیوان حافظ، جایگاه شاهچراغ در فرهنگ مردم، سیری در قبرستانهای شیراز، شب یلدا در شیراز، نارنج و بهار نارنج در شیراز، واژهنامه خویشاوندی در شیراز، تصنیف دختر شیرازی، بازیهای نمایشی و آشها در فارس از جمله مطالبی است که ابوالقاسم فقیری در هر بخش آن به نشان دادن زوایا و خفایای برخی از آیینها، تکیه کلامها، مکانها و شخصیتها میپردازد.
بدون تردید باید اذعان داشت که ابوالقاسم فقیری سهم بسزایی در حراست از فرهنگ شفاهی خطه فارس دارد و در حالی که بسیاری از راویان برخی از حکایتها، افسانهها، نحوه اجرای آیینها و حتی نحوه بیان واژهها و اشعار در قید حیات نیستند اما تلاش استاد ابوالقاسم فقیری و شیوهای که وی برای ثبت هر چه صحیحتر و علمیتر روایتهای گوناگون از یک آیین به کار گرفته به حفظ و ماندگاری آنها انجامیده است.
3 شخصیت علمی از فارس؛ در جمع چهره های ماندگار
جام جم آنلاين: هشتمین مراسم چهرههاي ماندگار با معرفي برگزيدگان اين دوره برپا شد.
به گزارش فارس، هشتمين همايش چهرههاي ماندگار پنجشنبه شب با حضور سيدعزتالله ضرغامي رئيس سازمان صداوسيما، علي دارابي معاون سيما، رضا پورحسين رئيس ستاد چهرههاي ماندگار، محمود اسعدي دبير همايش و شخصيتهاي علمي و فرهنگي برگزار شد.
بنابر این گزارش، در ابتداي اين مراسم كه اجراي آن برعهده فرزاد جمشيدي بود، پورحسين گفت: كاروان علم و معرفت ايران زمين در مسيري هموار به سوي چشم انداز 1404 و دورتر از آن به سوي احياي فرهنگ و تمدن ايراني اسلامي، حركتي پرشتاب دارد و با اميد، ريگهاي طبيعي مسير و درههاي دستساخته حسودان و بدانديشان را براي وصل قلههاي علمي هموار ميسازد.
وي ادامه داد: موفقيتهاي پي در پي جوانان و استادان ايراني در صحنههاي ملي و بينالمللي و برق افتادن ميليونها چشم تيزبين از اين همه همت و موفقيت، با وجود تحريمهاي گوناگون ضد علمي انحصارگرايان، شاهدي بر اين مدعاست. ديگران چه بخواهند و چه نخواهند، ايران اسلامي با سرعتي دور از انتظار به سوي اقتدار علمي و فناوري در خدمت بشر، به پيش ميرود و به محدوديتهاي علمي و اطلاعاتي، كوچكترين اعتنايي ندارد. همه بدانند اين مرز و بوم راه خود را شناخته، ميرود.
پورحسين ادامه داد: گردهم آمدن چهرههاي ماندگار و سرهاي علمي ايران زمين در يك مجلس براي تكريم علم و عالم نيز، گواهي ديگر بر اهتمام جدي ايران اسلامي به فتح قلههاي علمي و فناوري و بسط گستره فرهنگ ايراني اسلامي است.وي با بيان اين كه همايش هشتم همانند هفت همايش پيشين نمادي از همگرايي، همافزايي و دوستي اهل علم و فرهنگ براي سربلندي اين مرز و بوم است، در پايان از حمايتهاي رئيس سازمان صداوسيما در برگزاري اين همايش قدرداني كرد.در ادامه اين مراسم نيز محمود اسعدي در سخناني گفت: فرازها را از نشيبها باز شناختن، پيراستن است نه كاستن، حقجويي است نه سهمخواهي و ما اكنون پس از يك دهه تلاش در شناسايي و شناساندن مشاهير معاصر ايران محتاجيم به نقادي و حلاجي و خداي را كه از آغاز نيت و آوازمان اهتمام فزونتر مسئولان و مردم به نخبگان و بزرگان بوده است كه جهان با تفكر و انديشه صداقت و عدالت پاي برجاست.
وي ادامه داد: انتخاب 205 نفر در اين 10 سال و 23 عزيز ديگر جز با محك تجربه و دانش، كشف و راستي انجام نشده است و در پايان اين سالها و ماهها سعادت يار ما بود تا زيباييها را بهتر ببينيم و دوستيها را عميقتر درك كنيم باشد تا با ترك خويشتن خود برگزيده شويم در درگاه احديت.استاد رهايي نيز در اين مراسم سخناني پيرامون توليد علم بيان داشت و گفت: مردم ما وارث گذشتهاي بزرگ هستند كه امروز در قالب برنامه چشمانداز و احياي اسلام حركت ميكنند.وي ادامه داد: توسعه و پيشرفت علمي، قدرت و ثروت را به كشورهاي پيشرفته داده است و ما براي حفظ تاريخ و رفع عقبماندگيها نياز به جهاد علمي داريم. طي چند سال اخير تحولات خوبي اتفاق افتاده است و توليدات علمي زيادي داشتهايم كه تدوين شده و در مسير دانش حركتهاي بزرگي كردهايم و در توليد سلولهاي بنيادي توفيقهاي شگرفي داشتهايم.رهايي اظهارداشت: بنابه دستور مقام معظم رهبري براي طراحي نقشه جامع علمي كشور، دستيابي به بزرگترين قطب علمي آسيا و جهان مطرح ميشود.
يكي از انتظارات موجود از جامعه علمي كشور كاربردي كردن علم و اتصال علم و دانشگاه به جامعه ماست. در راهبردهاي علمي كشور، انسجام و تمركز در سياست هاي كلان كشور و تبديل گفتمان اصلي جامعه به گفتمان علمي كه شايد نقش صداوسيما در آن پررنگتر باشد و تاكيد بر نقش مهم دانش بنيان و سازماندهي مركز تحقيقات و فناوري ملي، الزام طرحهاي توسعه كشور به ايجاد فناوري، ايجاد بانك علمي و فناوري و سازماندهي نظام ثبت و ساماندهي اختراعات از اهميت بسياري برخوردار است.وي تصريح كرد: عدم باور مديران به نياز به علم يكي از مشكلات ماست. ما طي سه دهه اخير گام هاي بلندي در زمينه توليد علم برداشته ايم و انتظار ما در مجموعه محققان و دانش پژوهان بر اين است كه در برنامه ها توجه بيشتري به نتايج تحقيقات علمي به عمل بيايد كه قطعا مسبب سرافرازي بيشتري ميشود.
فرامرز رفيعپور نيز در سخناني گفت: ما محصول زحمات ديگران هستيم. ما به رهبري علم احتياج داريم و بايد از افراد ديگري گرفته شود. وي تصريح كرد: پيشنهاد ميكنم يك شوراي مديريت علم به وجود بيايد كه بايد متشكل از استادان موفق دانشگاههاي ايران باشد و يك شوراي دانشمندان هم لازم داريم كه ايده بدهند و مسئلهيابي كنند. مسئله يابي امروز يكي از مشكلات مهم كشور ماست كه مورد بيتوجهي قرار گرفته است.
همچنين ژاله علو نيز در اين مراسم گفت: تمام كارهاي من به عشق وطن و مردمم بوده است و به عشق اين كه ساعتي و لحظهاي لذت ببرند، انجام وظيفه كردهام. هميشه فكر كردهام كه شنوندگان من روبرويم نشستهاند و چقدر متشكرم از محبت مردم و لطفي كه به من داشتهاند.
من 63 سال در تئاتر، سينما، تلويزيون، دوبله و راديو فعاليت كردهام و افتخار ميكنم كه هنوز هستم و كار ميكنم و اميدوارم كه دعاي خير شما همراه من باشد تا روزي كه هستم.
محمد لگنهاوزن نيز در اين مراسم ضمن قدرداني از همسرش گفت: همه ما چهره هاي گذرا داريم و من بنا بر رشته خود كه فلسفه است، بيشتر متمركز شدم كه فلسفه اسلامي چطور ميتواند بر فلسفه غرب تاثير بگذارد.
شيباني نيز در اين مراسم ضمن سخناني گفت: سالها بود كه بيماران ما براي مداواي خود به كشورهاي خارجي مراجعه مي كردند درحالي كه ما 30 سال است بيمارانمان را در ايران مداوا مي كنيم. در ادامه اين مراسم گروه كر مركز موسيقي و سرود سازمان صداوسيما دو قطعه به نام هاي «چهره هاي ماندگار» و «پاييز آمد» اجرا كردند.
در ادامه غلامعلي حداد عادل در سخناني گفت: اگر مقصود اين است كه ما با اين گوشت و پوست و استخوان ماندگار شويم بيشتر به يك شوخي شبيه است و معناي ديگر اين ماندگاري مي تواند اين باشد كه چهره هاي ماندگار صاحب آثار ماندگار هستند و دانشجوياني تربيت كرده اند كه به نوبه خود استاد مي شوند و دانشجو تربيت مي كنند و جويبار زلال علم و انديشه و فرهنگ مي ماند اگر كه ما نمانيم. آنچنان كه ديديم استاد محمد نوري به ياد ما آورد كه تنها صداست كه ميماند و صداي او مانده است.
وي ادامه داد: يك چهره ماندگار ديگر داريم كه از همه اينها ماندگارتر و بالاتر است و آن ماندگاري كار كردن براي خداست. در قرآن آمده است كه همه ما فاني هستيم مگر وجهه خدا و همه چيز فاني است مگر آن كه جهت و سمت و سوي خدايي داشته باشد.حداد عادل تصريح كرد: چهرههاي ماندگار به معناي واقعي كلمه ماندگار هستند كه براي خدا نيز كار كنند و در اين ميان خوب است كه يادي كنيم از امام راحل كه به برخي از چهرههاي روشنفكر گفت: شما سالها حكومت طاغوت را تحمل كرديد و قدري هم ما را تحمل كنيد و ببينيد چه پيش خواهد آمد.
وي در ادامه سخنان خود اظهارداشت: امروز پس از 32 سال ما به جايي رسيدهايم كه وقتي ما به ياد ميآوريم كه در اول انقلاب براي مخالفت با انقلاب ما ميگفتند اين انقلاب شما را از علم باز ميدارد و امروز چون در علم پيشرفت كردهايم، كه نمونه آن پيشرفت در علم هستهاي است، با علم ما مخالفت ميكنند. همه اينها به بركت چهرههاي ماندگار و استادان حاصل شده است. چه آنها كه در زمره اين افراد بوده اند و چه آنها كه از قلم افتادهاند.
وي در پايان سخنان خود ياد شهداي هشت سال دفاع مقدس را هم گرامي داشت و گفت: آنها ماندگاراني هستند كه براي خدا كار كردند و تلاش كردند تا ما امروز با آسايش و آرامش پيشرفت كنيم.
به گزارش فارس، اسامي چهرههاي ماندگار هشتمين همايش چهره هاي ماندگار كه به هركدام از آنها مبلغ 12 ميليون تومان اهدا شد، به شرح زير است:
*دكتر باقر لاريجاني در رشته پزشكي
*دكتر جواد صالحي در رشته مهندسي برق
*دكتر فرامرز رفيعپور در رشته جامعه شناسي
*دكتر محمدرضا مخبر در رشته دامپزشكي
*دكتر علي شيخ الاسلامي در رشته ادبيات
*دكتر محمد فرهادي در رشته پزشكي
*دكتر عليرضا مدقالچي در رشته رياضيات
*دكتر عليرضا رهايي در رشته مهندسي عمران
*استاد ژاله علو در رشته دوبلاژ
*استاد مجيد انتظامي در رشته موسيقي
*استاد مسعود جعفري جوزاني در رشته سينما
*استاد محمد سلحشور در رشته خوشنويسي
*دكتر رضا شعباني صمغ آبادي در رشته تاريخ
*دكتر محمود گلابچي در رشته مهندسي راه و ساختمان
*دكتر سيد عبدالله محموديان در رشته رياضيات
*دكتر محمدمهدي عليشاهي در رشته مهندسي مكانيك
*دكتر جعفر مهراد در رشته كتابداري
*دكتر منصور فلامكي در رشته معماري
*دكتر محمد دبير مقدم در رشته ادبيات
*استاد عليرضا افتخاري در رشته موسيقي
*پروفسور محمد لنگهاوزن در رشته فلسفه
*دكتر محمدعلي مولوي در رشته ژنتيك
*استاد عباس اخوين در رشته خوشنويسي
شایان ذکر است که آقایان دكتر جعفر مهراد، دكتر محمدمهدي عليشاهي و دكتر علي شيخ الاسلامي از شخصیتهای برخاسته از فارس بودند که به عنوان چهره های ماندگار معرفی شدند.
مدیر مسول و صاحب امتیاز : محمد عسلی